Kalendarium
polskie latające maszyny rolnicze
Od lewej: trzy prototypy Kruka, M-15, Mi-2R • arch. MLP z kolekcji Jerzego Wojnara
- 1925 (10 czerwca) • Użycie samolotu Potez XV do opylania lasów w Nadleśnictwie Mścin (lub Nadleśnictwie Uście) na Pomorzu. Przeciwko brudnicy mniszce rozpylano arsenian wapnia. Samolot miał na zewnątrz kadłuba zamocowane dwa rozpylacze zawierające po 25 kg środka chemicznego.
- 1925 (13 lipca) • Użycie samolotu Breguet XIV do opylania przeciwko szkodnikom lasów koło Nowego Miasta na Pomorzu.
- 1927 (sierpień) • Rozpylanie z samolotu Breguet XIV środka grzybobójczego na terenie upraw buraka cukrowego w Lesznie pow. błoński i w cukrowni Michałów (Wielkopolska).
- 1927 (24–27 października) • Opylanie lasów w Nadleśnictwie Włocławek z samolotu bombowego Farman F.68 Goliath.
- 1943 • „Leśnicza” jednostka Luftwaffe – Fliegerforstschutzverband – wykonuje opylanie Puszczy Niepołomickiej przeciwko owadom.
- 1948 (maj) – 1954 • Opylanie lasów przystosowanymi doraźnie samolotami pasażerskimi Li-2 oraz CSS-13 i Piper Cub z Polskich Linii Lotniczych „LOT” i Ligi Lotniczej.
- 1950 • Zwalczanie stonki ziemniaczanej wzdłuż wybrzeża Bałtyku z użyciem samolotów Ligi Lotniczej.
- 1952–1955 • Prace agrolotnicze prowadzą PLL „LOT”.
- 1952 • W PGR Leszno (woj. warszawskie) PLL „LOT” dokonują prób wysiewania nawozów sztucznych z powietrza.
- 1956 • Polskie załogi na samolotach CSS-13 zwalczają szkodniki lasów za granicą (w Bułgarii).
- 1957 • Usługi agrolotnicze przejmuje Aeroklub PRL organizując Eskadrę Lotnictwa Gospodarczego w Krośnie, wykorzystującą samoloty CSS-13.
- 1959 • Eskadra Lotnictwa Gospodarczego przekształcona w Lotniczy Zespół Usług Gospodarczych (LZUG). Usługi prowadzone są samolotami CSS-13 i Jak-12.
- 1960 • Rozpoczęcie seryjnej produkcji wersji rolniczej wielozadaniowych samolotów PZL-101 Gawron w WSK Warszawa-Okęcie i An-2 w WSK Mielec.
- 1961 • Rozpoczęcie w WSK Świdnik seryjnej produkcji wersji rolniczej śmigłowca SM-1.
- 1962 • Pierwsze w Polsce prace agrolotnicze z wykorzystaniem śmigłowca (typu SM-1Ż) – próby na poligonie rolniczym w Jaktorowie ze sproszkowanym DDT.
- 1966 • Polskie załogi na polskich samolotach prowadzą usługi agrolotnicze w Austrii, Niemczech, Libii i Tunezji na zlecenie austriackiej firmy Agrar-Flug-Gluck.
- 1967 • WSK Mielec wspólnie z PUL zawiera kontrakty na usługi w Egipcie oraz w Sudanie.
- 1967 • Rozpoczęcie nawożenia lasów z powietrza. Zabiegi tego rodzaju są prowadzone do roku 1980.
- 1968 • Usługi w Afryce przejmuje WSK Okęcie przy współpracy z PUL.
- 1968 • Początek seryjnej produkcji śmigłowca Mi-2R w WSK Świdnik.
- 1969–1990 • Działalność tzw. „Porozumienia Bukareszteńskiego”, zrzeszającego przedsiębiorstwa agrolotnicze krajów bloku socjalistycznego, używających głównie samolotów i śmigłowców polskiej produkcji. Prowadzona jest wymiana doświadczeń organizacyjnych i technicznych oraz świadczenie wzajemnej pomocy.
- 1972 • Likwidacja PUL. Usługi w kraju i zagranicą wykonywane samolotami przejmuje Zakład Usług Agrolotniczych (ZUA), będący częścią WSK Warszawa-Okęcie. Sprzęt i personel PUL przechodzi do ZUA. W Polsce powstaje 5 oddziałów terenowych i ośrodek szkoleniowy w Kętrzynie. Obsługę kontraktów zagranicznych prowadzi Przedsiębiorstwo Handlu Zagranicznego PEZETEL. Rozwój usług w 20 krajach Afryki i Azji i Europy.
- 1973 • Oblot pierwszego polskiego specjalistycznego samolotu rolniczego PZL-106 Kruk skonstruowanego w WSK Warszawa-Okęcie.
- 1973 • WSK Świdnik realizuje pierwszy kontrakt na usługi śmigłowcowe w Iranie.
- 1973 • Utworzenie w Kętrzynie agrolotniczego poligonu doświadczalnego Instytutu Lotnictwa (Agrolot) a później ART Olsztyn. Prowadzenie na tym lotnisku szkolenia o specjalności agrolotniczej w Centrum Szkolenia Pilotów agro ZUA dla uczniów Technikum Mechanizacji Rolnictwa w Karolewie (1975–81) oraz dla studentów ART Olsztyn o specjalizacji agrolotnictwo (1980–97). Wyszkolono łącznie ok. 200 pilotów.
- 1974–75 • Budowa bazy technicznej w Benha w Egipcie. Baza posiadała wiaty hangarowe, warsztaty, magazyny paliwa i części zamiennych. Tu dokonywano napraw międzysezonowych samolotów i śmigłowców pracujących w Egipcie, Sudanie i innych krajach regionu.
- 1974 • Budowa bazy technicznej w Hassaheisie w Sudanie. Powstaje lądowisko, warsztaty, magazyny paliw i części zamiennych.
- 1974 • Oblot w WSK Mielec odrzutowego samolotu rolniczego M-15 Belphegor, zamówionego przez ZSRR. Produkcję rozpoczęto w 1976, zakończono w 1981 r.
- 1974 • Powstanie Przedsiębiorstwa Usług Lotniczych „Aeropol”, świadczącego usługi lotnicze na rzecz gospodarki. W następnych latach personel „Aeropolu” przeprowadza m.in. zabiegi agrolotnicze w rolnictwie i leśnictwie oraz patrole przeciwpożarowe lasów.
- 1975 • Utworzenie przy WSK Świdnik Wydziału Usług Śmigłowcowych.
- 1975 • Pierwsze prace zagraniczne śmigłowców Mi-2R – w Iranie i Egipcie (po samodzielnym przelocie śmigłowcami). Usługi w Egipcie są prowadzone do 1995 r.
- 1976 • Rozpoczęcie produkcji seryjnej samolotu PZL-106 Kruk, następcy samolotu PZL-101 Gawron. Samolot był eksportowany do NRD i innych krajów.
- 1976 • Oblot dużego samolotu rolniczego M-18 Dromader, opracowanego w WSK Mielec we współpracy z amerykańską firmą Rockwell.
- 1977 • Powołanie w Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie Instytutu Agrolotnictwa, który prowadzi działalność dydaktyczną oraz badawczo-certfikacyjną aparatury agrolotniczej.
- 1979 • Rozpoczęcie produkcji seryjnej PZL M-18 Dromader. Samolot był eksportowany m.in. do USA.
- 1979 • Wydział Usług Śmigłowcowych WSK Świdnik przekształcony w Zakład Eksploatacji Usług Śmigłowcowych (ZEUŚ).
- 1981–1984 • Zwalczanie wielkiej inwazji brudnicy mniszki w lasach w kraju i sąsiednim NRD. W szczytowym okresie 1982–1983 r. użyto 187 samolotów i 21 śmigłowców.
- 1984 • Rozpoczęcie usług zwalczania pożarów leśnych. Na podstawie umów z Ministerstwem Leśnictwa powstały leśne bazy przeciwpożarowe wyposażone w samoloty M-18 i śmigłowce Mi-2 oraz samoloty patrolowe.
- 1985 • Rozpoczęcie usług dla rolnictwa w Iranie (trwały do 2005 r.).
- 1988 • Zawarcie kontraktów na zwalczanie pożarów leśnych w Portugalii i Hiszpanii przy użyciu samolotów M-18 i śmigłowców W-3 Sokół.
- 1988 • Podjęcie produkcji samolotu Kruk w wersji z czechosłowackim silnikiem turbośmigłowym Walter M-601 – PZL-106BT Turbo Kruk.
- 1988 • Udział 6 samolotów An-2 w misji humanitarnej ONZ w Etiopii – transport żywności i środków medycznych dla głodujących.
- 1990 • Zakończenie usług dla rolnictwa w Polsce oraz w Egipcie po 23 latach. Restrukturyzacja ZUA – likwidacja oddziałów terenowych za wyjątkiem Mielca, gdzie ulokowano dyrekcję i bazę techniczną.
- 1990 • Powstanie przedsiębiorstwa Aerogryf Aviation w Szczecinie, które przejmuje między innymi prowadzenie części leśnych baz przeciwpożarowych w kraju i prowadzi usługi przeciwpożarowe za granicą.
- 1991 • Zakończenie produkcji samolotów PZL-106 w PZL Warszawa-Okęcie.
- 1992 • ZEUŚ zostaje przekształcony w Przedsiębiorstwo Usług Lotniczych „Heliseco”.
- 1997 • Utworzono przedsiębiorstwo Aviaeco, które specjalizowało się w rekultywacji hałd pokopalnianych metodą aerohydroobsiewu.
- 2002 • Zakończenie produkcji An-2 w PZL Mielec.
- 2009 • Zakończenie usług w Sudanie po 42 latach ich wykonywania. Koniec zagranicznych usług dla rolnictwa. Kontynuowane są usługi przeciwpożarowe w lasach w Polsce oraz śmigłowcami w Hiszpanii.
