AGROLOTNICTWO

 

ekspozycja

PZL-101 Gawron • WSK An-2R • WSK Mi-2R • PZL-106 Kruk • PZL-106AR Kruk • PZL M-15 Belphegor • inne

zdjęcia archiwalne

widok ogólny

detal

PZL-106 Kruk (prototyp)

– Gdy już uderzyłem w te drzewa, zrozumiałem, czemu ta kabina jest taka duża – zeznawał potem pilot przed komisją – w Gaw­ro­nie dawno przywaliłbym głową w tablicę przyrządów. Poczułem tylko, jak ten wygięty drążek przesunął mi się po klatce piersiowej, w Gaw­ronie to już byłbym jak motyl na szpilce…

za: Andrzej Kardymowicz^*

PZL-106 „Kruk” to pierwszy polskiej konstrukcji spec­ja­lis­tycz­ny sa­mo­lot rolniczy, zaprojektowany w WSK PZL Warszawa Okę­cie pod kie­runkiem mgr. inż. Andrzeja Frydrychewicza. Jedno­sil­nikowy, zas­trzałowy dolnopłat konstrukcji metalowej. Po­siada pod­wozie stałe z kółkiem ogonowym. Kadłub jest spa­wa­ny z rur stalowych i po­siada miejsce na zbiornik che­mi­kaliów, któ­ry jest usytuowany przed kabiną pilota.

Szczególną uwagę zwrócono na bezpieczeństwo pilota. Ka­bina jest oddzielnym integralnym zespołem, mocowanym do kra­to­wni­cy kad­łuba. Za kabiną pilota znajduje się osobne po­miesz­czenie dla me­chanika wykorzystywane przy prze­ba­zo­wa­niu. Ka­bi­na jest szczelna, ist­nieje w niej nadciśnienie, a do­pro­wa­dzane powietrze jest fil­tro­wane. Dla zapobieżenia skutkom zde­rzeń z li­nia­mi energetycznymi na podwoziu głównym i przed kabiną pilota zamocowano noże do prze­cinania dru­tów, a od góry ka­bi­ny do wierzchołka statecznika pio­nowego rozciągnięta jest li­na odbojowa. Pod kabiną znajduje się przes­trzeń ładunkowa, gdzie na odpowiednich uchwytach mo­co­wane jest wyposażenie rolnicze w czasie dłuższych prze­bazowań. Skrzydło w wersji A dwu­dźwi­garowe. Keson kryty blachą, a część spły­wowa płót­nem. Slot stały na całej rozpiętości skrzydła.

Aparatura agrolotnicza

Podstawowym zespołem aparatury agrolotniczej jest zbiornik na che­mikalia. Wykonany jest z laminatu epoksydowego zbro­jonego włóknem szklanym. Umieszczony jest w kratownicy kad­łu­ba między silnikiem a kabiną pilota. W górnej czę­ści zbiornik po­siada otwór za­sypowy do chemikaliów sypkich zamykany kla­pą sterowaną pne­u­ma­tycznie z kabiny pilota. W dolnej części zbiornika znajduje się ot­wór wylotowy zaopatrzony w zam­ki do mocowania różnych wersji aparatury podwieszanej.

Aparatura do nawozów sypkich składa się z dozownika mo­co­wa­nego do zbiornika oraz tunelu roz­siewacza zawieszanego na oku­ciach kadłuba. Aparaturę cieczową sta­no­wi zespół pompująco-fil­tru­jący, rura podkadłubowa do napełniania zbiornika cieczą roboczą oraz rury roz­prys­kowe z 90 koń­ców­kami do mocowania zaworków odcinających z wymiennymi dyszkami roz­prys­kującymi. Rury pod­wie­szone są na wysięgnikach za krawędzią spływu skrzydła.

Eksponat

Prezentowany egzemplarz o nr fabrycznym 05005 jest jednym z 7 szt. z prototypowej serii z uste­rzeniem po­zio­mym „T”. Samolot z silnikiem PW R-1340 został oblatany przez W. Łukomskiego w marcu 1975 roku, następnie z silnikiem Lit-3S w maju tego roku przez J. Wojnara. Ten ostatni, prototypowy napęd wywodził się z produkowanego w WSK PZL Rzeszów śmigłowcowego silnika Lit-3. Sil­nik ten stał się protoplastą sil­ników PZL-3S i SR, które były stosowane na seryjnych samolotach PZL-106. Na samolotach tych pro­wa­dzo­no w latach 1975–76 fabryczne próby w locie, różnych zespołów na­pędowych oraz urządzeń rolniczych. Jeden z samolotów uczestniczył w próbach eksploatacyjnych w Egi­pcie. Samolot o znakach SP-PBK został prze­kazany do Muzeum Lotnictwa Polskiego przez EADS PZL Warszawa-Okęcie w dniu 7 paź­dziernika 2007 r.

wstecz

do góry

dalej