agrolotnictwo • problemy
agrolotnictwo na świecie

potrzebapoczątkirozkwitwojnaproblemyprzyszłośćkalendarium

Liczba ofiar akcji zwalczania osnui była tak duża, że zatrutych wożono autobusami,
po opryskach padały tysiące pszczół, dziesiątki krów, a nawet ludzie.

Wojciech Sobociński*

Problemy

W 1962 roku w Stanach Zjednoczonych ukazała się książka Rachel Carson Silent Spring (Cicha wiosna). To za sprawą tej publikacji chemia w rolnictwie stała się tematem publicznych debat i polemik. Zaczęto zastanawiać się nad możliwymi niepożądanymi skutkami stosowania pestycydów – ginięciem pożytecznych owadów i ptaków polnych, zatruciem wód, nowotworami u ludzi na obszarach objętych opryskami i opylaniem. Najbardziej znanym przykładem jest DDT (w Polsce znany także jako Azotox), dziś już nieco zapomniany środek owadobójczy, którego nazwa swego czasu była niemalże symbolem zatrucia środowiska.

Także intensywne nawożenie z powietrza może być dla środowiska szkodliwe. Np. w Nowej Zelandii, gdzie chętnie stosowano nawożenie z powietrza, zaobserwowano zakwitanie glonów w rzekach, do których przedostawały się nawozy, i w rezultacie spadek populacji ryb. Spowodowało to powstanie przepisów uwzględniających ochronę wód podczas prac agrolotniczych. Nawet pożytki z użycia lotnictwa do gaszenia płonących lasów bywają kwestionowane przez naukowców, którzy wskazują, że okresowe pożary mają w szerszej perspektywie korzystny wpływ na środowisko leśne.

Skutkiem fali kontrowersji wokół chemizacji rolnictwa było wzmocnienie kontroli środków chemicznych stosowanych w rolnictwie oraz sposobu ich użycia. Powstały nowe przepisy regulujące dopuszczalność i sposób użycia chemikaliów do oprysków i opylania, a najbardziej groźne substancje zostały zakazane. Wprowadzono przepisy określające warunki pogodowe, w jakich można prowadzić prace agrolotnicze, by np. opryski nie objęły wód, obszarów przyrodniczo cennych, nie wywarły wpływu na dziko żyjące zwierzęta. Podobnie jak w każdej z dziedzin działalności człowieka, doświadczenie prowadzi do lepszego zrozumienia i kontroli skutków naszych poczynań.