agrolotnictwo • I generacja

Samolot rolniczy „starej generacji” jest to samolot budowany według przepisów obowiązujących dla tzw. samolotów wielozadaniowych, a następnie przystosowany do wykonywania prac rolniczych […]

Feliks Borodzik*

I generacja

Chociaż już w latach 30-tych zaczęto podejmować produkcję specjalistycznych wersji rolniczych samolotów, początki agrolotnictwa związane są z modyfikacjami istniejących typów samolotów, których parametry pozwalały na podjęcie prób ich wykorzystania w leśnictwie i rolnictwie. Pierwszą generację konstrukcji agrolotniczych stanowią takie właśnie przeróbki. W samolotach rolniczych I generacji zbiornik na chemikalia znajdował się zazwyczaj za pilotem.

Do prac agrolotniczych w początkowym okresie używano najczęściej dwumiejscowych samolotów w układzie dwupłata. Były to przeważnie samoloty szkolne i rozpoznawczo-bombowe lotnictwa wojskowego. W USA najchętniej wykorzystywano lekki bombowiec De Havilland DH-4 produkowany na licencji w Stanach Zjednoczonych. W ZSRR w 1928 r. opracowano dwumiejscowy, dwupłatowy samolot szkolny i wielozadaniowy Polikarpow U-2, który wkrótce przystosowano do oprysków i opylania. Gdy pojawiły się pierwsze śmigłowce, również ten typ maszyny latającej zatrudniono do prac w rolnictwie. Po zakończeniu II wojny światowej wykorzystywano samoloty z demobilu – bombowe, transportowe oraz wielozadaniowe.

Kolejnym krokiem było opracowanie samolotów wielozadaniowych, dla których przewidziano m.in. możliwość zamontowania aparatury do opylania i oprysków. W ZSRR i krajach satelickich podstawowym samolotem rolniczym, który zastąpił w tej roli Po-2 (przejmując również wymowne przezwisko „kukuruźnik”) został dwupłatowy, jednosilnikowy An-2. Zaprojektowany przez Olega Antonowa w 1946 roku na zamówienie Ministerstwa Leśnictwa ZSRR samolot w wersjach SCh oraz R był wykorzystywany do prac agrolotniczych. Do samolotów wielozadaniowych z możliwością wykonywania zadań w agrolotnictwie należą również lżejsze konstrukcje, których przykładami są Jakowlew Jak-12 i Aero L-60 Brigadyr – jednosilnikowy, wielozadaniowy górnopłat ze stałym podwoziem.