agrolotnictwo • II generacja

Samolot rolniczy staje się wyspecjalizowaną maszyną rolniczą, której konstrukcja nierzadko pozostaje wyłącznie w funkcji wymagań agrotechnicznych i bezpieczeństwa lotów w warunkach rolnictwa.

F. Borodzik, H. Kamiński, J. Krężałek*

II generacja

W pełni ukształtowane, wyspecjalizowane samoloty rolnicze, które do dzisiaj stanowią podstawę lotnictwa tego rodzaju, pojawiły się w II połowie XX wieku. Jednym z pierwszych był Texas A&M AG-1, zaprojektowany przez Freda Weicka w  końcu lat ’40-tych i oblatany w 1950 r. Konstruktor był znany z przykładania dużej wagi do kwestii bezpieczeństwa. Był to jednosilnikowy dolnopłat zastrzałowy konstrukcji całkowicie metalowej. Konstruktor zastosował rozwiązania, które stały się typowe dla samolotów rolniczych II generacji: strukturę kadłuba zwiększającą widoczność do przodu i szanse przeżycia pilota w przypadku rozbicia maszyny; układ dolnopłata, korzystny z uwagi na zagrożenie zderzeniem z ziemią lub przeszkodą; zbiornik na chemikalia zamontowany w kadłubie między kabiną a przegrodą ogniową silnika (układ silnik – zbiornik – pilot; w przypadku kraksy pilot nie był narażony na zgniecenie przez zbiornik).

Na zamówienie firmy Piper F. Weick w oparciu o AG-1 opracował konstrukcję wykorzystującą podzespoły samolotów Piper PA-18 i PA-22. Samolot oznaczony AG-3 stał się podstawą do produkcji samolotu Piper PA-25 Pawnee. W wersji D wprowadzono kolejne bezpieczne rozwiązanie: zbiorniki paliwa umieszczono w płatach zamiast w&nsbp;kadłubie celem zmniejszenia ryzyka pożaru w przypadku rozbicia samolotu. PA-25 stał się jednym z najpopularniejszych samolotów rolniczych – wyprodukowano ponad 5 tysięcy egzemplarzy.

Drugim amerykańskim pionierem specjalistycznych samolotów rolniczych był Leland Snow, agrolotnik i konstruktor. W 1951 roku zbudował samolot S-1, na którym przez kilka lat wykonywał usługi agrolotnicze. Zebrane doświadczenie pozwoliło na skonstruowanie ulepszonego modelu S-2. Stał się on podstawą rozwoju linii samolotów Ag Commander/Thrush/Thrush Commander, produkowanych przez kolejne firmy. Do samolotów II generacji należy także dwupłatowy Grumman G-164 Ag-Cat, IMCO CallAir A-9, Cessna 188, brytyjski Auster B-8 Agricola, australijski Yeoman Ya-1 Cropmaster, czechosłowacki Zlin Z-37 Čmelak (układ silnik – pilot – zbiornik), argentyński Aero Boero 260AG, brazylijski Embraer EMB 202 Ipanema. Wymienione samoloty różnią się wymiarami i udźwigiem, lecz łączy je konfiguracja i charakterystyczna sylwetka z „garbem” wzmocnionej kabiny.