agrolotnictwo • aparatura

W WSK PZL Warszawa-Okęcie pierwsze konstrukcje aparatury agrolotniczej przeznaczonej do zwalczania szkodników w lasach
wykonano w 1948 r. dla samolotu komunikacyjnego Li-2.

Robert Rowiński*

Aparatura

Nanoszenie z powietrza środków chemicznych wymaga zastosowania odpowiedniej aparatury oraz warunków wykonywania lotu w zależności od rodzaju środka i jego własności fizykochemicznych, charakteru uprawy i warunków atmosferycznych. Środki stałe – głównie nawozy pyliste, proszkowe i granulowane – oraz nasiona wysiewane są przy zastosowaniu tuneli aerodynamicznych podwieszanych pod zbiornikiem na chemikalia. Dla uzyskania większej szerokości nanoszenia wysokość lotu wynosi zwykle 20–30 m. Szerokość nanoszenia (szerokość robocza) wynosi w zależności od dawki 15–30 m. Nawozy granulowane rozrzucane są również za pomocą rozrzutników odśrodkowych. Dawka ustawiana jest na dozowniku na ziemi przed lotem, a pilot może jedynie otworzyć i zamknąć wysyp chemikaliów na początku i na końcu pola.

Ciekłe środki chemiczne muszą być rozpylane na krople o odpowiedniej średnicy. Opryskiwanie drobnokropliste (ULV) kroplami o średnicy 50–150 mikronów uzyskuje się przy użyciu rozpryskiwaczy obrotowych (atomizerów) napędzanych wiatrakami lub silnikami elektrycznymi (na śmigłowcach). Zwykle są to silnie stężone środki – insektycydy. Ten rodzaj oprysku tworzy mgłę, która opada wolno i wnika w rośliny. Aby zmniejszyć straty przez parowanie oraz znoszenie chemikaliów, lot roboczy odbywa się na wysokości 1–3 m nad uprawą. Warunkiem jest tu mała prędkość wiatru (do 5 m/s) i temperatura nie przekraczająca 40 stopni Celsjusza.

Opryski średnio i grubokropliste to krople o średnicy 100–500 mikronów uzyskiwane przy użyciu kilkudziesięciu dysz rozpryskujących, rozmieszczonych na rurach montowanych w części spływowej skrzydła. Zwykle są to roztwory wodne grzybobójcze tzw. fungicydy lub herbicydy zwalczające chwasty. Główną częścią aparatury cieczowej jest zespół pompujący, podwieszany na gardzieli zbiornika, wyposażony w pompę napędzaną wiatrakiem dającą ciśnienie cieczy, filtr i zespół zaworów do otwierania i zamykania oprysku i mieszania zawiesiny w zbiorniku. Wielkość dawki ustala się poprzez zakładanie odpowiedniej średnicy dyszek na rurach.